Một số bạn cố gắng học cho thật tốt ngữ pháp để được điểm rất cao trên trường, nhưng việc này không đảm bảo rằng bạn sẽ nói được tiếng Anh. Hôm nay mình sẽ giải thích lý do vì sao như vậy. 

Các bạn cứ nhớ lại khi các bạn còn nhỏ, các bạn không biết một chữ ngữ pháp nào, các bạn vẫn có thể nói chuyện tiếng Việt với bố mẹ mình được. Kiến thức sử dụng ngôn ngữ đó trong tiếng Anh gọi làm implicit knowledge – có nghĩa là cách sử dụng ngôn ngữ một cách vô tìm thức. Sau đó khi các bạn đi học, các bạn sẽ học ngữ pháp, và từ từ viết thành câu, và đoạn văn, cùng với quá trình phân tích chủ ngữ, vị ngữ. Lúc đó bạn biết cách miêu tả ngôn ngữ và kiến thức miêu tả ngôn ngữ đó gọi là explicit knowledge. 

Tôi sẽ đưa ra một ví dụ cho dễ hiểu. Ví dụ như tôi viết bài này, hầu như tôi không nghĩ đến câu này có chủ ngữ không, có vị ngữ không khi tôi viết. Tôi chỉ cố gắng diễn đạt ý mình muốn nói là gì khi tôi viết mà không quan tâm đến cấu trúc ngữ pháp của nó. Lúc đó tôi sử dụng implicit knowledge để viết bài này. Tuy nhiên để đảm bảo rằng tôi viết không sai lỗi chính ta, không sai cấu trúc câu thì tôi sẽ đọc lại, và nghĩ lại cái ngữ pháp mình đã học để sửa (tôi thường không có đọc lại và cũng không sửa câu nào hết vì bài viết này chỉ cho vui trên Facebook mà thôi). 

Trở lại việc học tiếng Anh, nếu bạn học ngữ pháp thật tốt, bạn sẽ biết cách miêu tả ngôn ngữ, nhưng bạn không biết sử dụng nó vào tình huống thế nào. Khi nói hay viết bạn sẽ quên hết cái kiến thức ngữ pháp mà bạn được học ở trên trường. Do đó, kiến thức miêu tả ngôn ngữ đó, chưa chắc đảm bảo việc bạn sử dụng được ngôn ngữ trong tình huống. Ví dụ như một bạn có thể miêu tả ngôi thứ 3 số ít thêm ‘s’ hoặc ‘es’ rất tốt, nhưng khi nói hay viết bạn ấy lại không nhớ, và không sử dụng được. Bạn ấy vẫn đặt câu như “He study English”, chứ không viết thành ‘He studies English’. Do đó nếu muốn học ngôn ngữ để nói và nghe tốt thì trước hết phải học cái kiến thức sử dụng ngôn ngữ trước khi học cách miêu tả ngôn ngữ. 

Là một giáo viên, mình hay dạy cho học viên cách phát triển ngôn ngữ theo kiểu sử dụng được trước khi mình chỉ các bạn ngữ pháp để hiểu về bản chất sử dụng ngôn ngữ đó. Cách dạy này gọi là task-based language teaching mà các giáo viên tiếng Anh hay được học về nó.

Đó là một cách lý giải tại sao hiện nay có một số bạn điểm rất cao trên lớp, nhưng lại không nói và viết tiếng Anh tốt được, vì đề thi hiện nay kiểm tra kiến thức miêu tả ngôn ngữ hơn là kiểm tra cách sử dụng ngôn ngữ. Do đó một số bạn biết cách miêu tả ngôn ngữ sẽ nhận được điểm cao nhưng lại không sử dụng được ngôn ngữ khi gặp tình huống giao tiếp.